Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και... κάτι ψιλά γράμματα!

            Η συζήτηση για την εκπαιδευτική αξιολόγηση εντείνεται και, μια και μας αφορά άμεσα εμάς εκεί στη σχολή -αν και, αν θέλετε τη γνώμη μου, όλους μας αφορά- δεν σταματά να διεξάγεται σε αίθουσες και αμφιθέατρα…
            Φτάσαμε μια μέρα να μιλάμε για τον ΑΣΕΠ. Ξέρετε, για εκείνον τον διαγωνισμό που δίνεις μόλις πάρεις πτυχίο για να κρίνουν κάποιοι αν και εφόσον μπορείς να ασκήσεις αυτό που σπούδασες για να διοριστείς και να εργαστείς μόνιμα στο δημόσιο. Λες και το ότι έχεις πτυχίο δεν είναι αρκετό για να θεωρείσαι επαγγελματίας, δεν έχεις περάσει εξετάσεις και εξετάσεις για αν το πάρεις, όχι,χρειάζεται κι άλλη.
            Πριν από μερικά χρόνια υπήρχε η επετηρίδα. Και μετά καταργήθηκε. Ή ορθότερα, την κατήργησαν και έβαλαν στη θέση της τον ΑΣΕΠ. Έναν διαγωνισμό δηλαδή που κρίνει τους πτυχιούχους αν μπορούν να ασκήσουν αυτό το οποίο σπούδασαν, λες και το πτυχίο τους δεν επιβεβαιώνει ότι προφανώς μπορούν να το ασκήσουν! 
            Εγώ θα έλεγα-όπως και μερικοί από τους εξαιρετικούς καθηγητές στη σχολή μας- ότι ο ΑΣΕΠ είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να αποποιηθεί το κράτος την ευθύνη ότι είναι υπεύθυνο για την απασχόληση όσων αποφοιτούν και να μετατρέψει αυτήν την ευθύνη από κρατική σε ατομική. Με μια επετηρίδα, αργά ή γρήγορα, όσοι έχουν πτυχίο, με τη σειρά τους θα διοριστούν. Όλοι. Ενώ με τον ΑΣΕΠ σου λέει  το κράτος «Αν είσαι άξιος να βρεις δουλειά, πέρασε τον ΑΣΕΠ. Αν δεν βρίσκεις δουλειά, εσύ φταις, όχι εγώ.».  Και έχει τη συνείδηση του καθαρότατη.

            Και έρχεται η συζήτηση για τη μονιμότητα. Λοιπόν η μονιμότητα καθιερώθηκε τότε, το 1911  για συγκεκριμένους λόγους. Την καθιέρωσε λοιπόν ο Βενιζέλος, ο Ελευθέριος,  για να σταματήσει το φαινόμενο του διορισμού με βάση πολιτικά συμφέροντα αφού κάθε φορά που άλλαζε η κυβέρνηση, απέλυε τους προηγούμενους δημοσίους υπαλλήλους και διόριζε τους δικούς της. Έτσι, ο Βενιζέλος, για να το σταματήσει αυτό, είπε ότι από ‘δω και πέρα απαγορεύεται να απολύονται οι δημόσιοι υπάλληλοι, άπαξ και διοριστούν είναι μόνιμοι. Καλά, δεν το σταμάτησε. Οι κυβερνήσεις και τα κόμματα συνέχισαν να διορίζουν τους δικούς τους. Και φτάσαμε στο άλλο άκρο. Να εκμεταλλεύονται ορισμένοι δημόσιοι υπάλληλοι την μονιμότητα αυτοί προς όφελος τους αφού κανείς δεν μπορεί να κουνήσει από την καρέκλα τους.
            Για να αντιμετωπιστεί αυτό, επινοήθηκε η αξιολόγηση. Με συγκεκριμένους τρόπους. Και συγκεκριμένους στόχους. Και εδώ θα μιλήσω μόνο για τον κλάδο των εκπαιδευτικών, όχι τίποτα άλλο, απλά για να μην πω πράγματα που δεν γνωρίζω.
            Με τι γνώμονα θα αξιολογούνται οι εκπαιδευτικοί; Κατά πάσα πιθανότητα, με βάση τις σχολικές επιδόσεις των παιδιών. Οι οποίες, σε ορισμένα σχολεία θα είναι καλύτερες γιατί για αυτές δεν ευθύνεται μόνο ο δάσκαλος αλλά το πολιτισμικό κεφάλαιο του παιδιού, δηλαδή τι γνωρίζει πριν έρθει στο σχολείο, πώς έχει μεγαλώσει, σε ποια δημόσια αγαθά έχει πρόσβαση, ποια είναι κοινωνικοοικονομική κατάσταση της οικογένειας, ποιο το μορφωτικό της επίπεδο. Ορισμένα σχολεία θα βγάζουν «καλούς» μαθητές και ορισμένα λιγότερο καλούς. Και εκείνοι οι γονείς που θα θέλουν τα παιδιά τους να πάνε καλά και να περάσουν στο πανεπιστήμιο θα τα στέλνουν στα «καλά» σχολεία μια και θα έχουν το δικαίωμα της επιλογής. Και αυτά τα σχολεία θα έχουν περισσότερους οικονομικούς πόρους, γιατί το κράτος θα δίνει κάποιο ποσό ανάλογα με τον αριθμό των μαθητών, ενώ τα άλλα λιγότερους, μέχρι που δεν θα μπορούν να συντηρηθούν και θα κλείσουν. Και οι εκπαιδευτικοί θα μείνουν άνεργοι. Και πόσο εύκολο είναι να προσλάβει ένα «καλό» σχολείο έναν δάσκαλο που δούλευε σε ένα σχολείο που έκλεισε γιατί δεν είχε καλά αποτελέσματα;
            Ακόμα, για όσους εκπαιδευτικούς, εκκρεμεί καταγγελία εις βάρος τους, θα περνάνε  ΕΔΕ  που θα μπορεί να οδηγήσει στην απόλυση. Άψογα. Κάθε γονιός που έχει την δική του άποψη για την εκπαίδευση, το δικό του θέμα με τον δάσκαλο και την δασκάλα θα έχει έτοιμη την απειλή «Θα σας καταγγείλω!». Θα φτάσουμε να επιδιώκουμε τις καλές παιδαγωγικές σχέσεις με τους γονείς των παιδιών μας όχι γιατί είναι απαραίτητες-στο κάτω κάτω, κοινούς στόχους έχουμε- αλλά γιατί θα κρέμεται από πάνω μας η απειλή της καταγγελίας.
            Θα τρέχουμε να κάνουμε δραστηριότητες, εκπαιδευτικά και περιβαλλοντικά προγράμματα για να πάρουμε έναν καλό βαθμό, και συνεπώς έναν καλύτερο μισθό. Και βέβαια θέλουμε να κάνουμε δραστηριότητες. Αλλά να τις κάνουμε όχι γιατί στόχος είναι ο μισθός, ούτε γιατί κρέμεται πάνω από το κεφάλι μας η δαμόκλειος σπάθη της απόλυσης, αλλά γιατί θεωρούμε ότι κάτι έχουν να προσφέρουν.
            Αυτό δεν είναι αξιολόγηση. Αυτό είναι η αρχή μιας δημιουργίας ενός εκπαιδευτικού συστήματος που θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα όσων το σχεδιάζουν και θα βγάλει μαθητές ακόμα πιο ατομικιστές και δάσκαλους ανίκανους να διδάξουν ελεύθεροι.
            Κανείς δεν είπε ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν χρειάζεται αξιολόγηση. Αλλά σε ένα σύστημα που οι δάσκαλοι και οι δασκάλες είναι εντελώς αποκομμένοι τόσο από την θέσπιση στόχων, όσο και από τον σχεδιασμό της εκπαίδευσης, οι παθογένειες του συστήματος πρέπει να αναζητηθούν αλλού και όχι στους δασκάλους και τις δασκάλες. Είναι πολύ εύκολο να λέμε « Τι κάνουν μωρέ οι δάσκαλοι, έξι ώρες δουλεύουν την μέρα, και αυτές μισές, δυο βδομάδες διακοπές τα Χριστούγεννα, άλλες τόσες το Πάσχα, δυο μήνες κάθονται το καλοκαίρι». Μόνο που αυτό δεν είναι ούτε το πρόβλημα ούτε η λύση του…
            Αυτά σκέφτομαι γιατί τα συζητάμε τόσο στη σχολή όσο και στην παρέα, και είπα να τα μοιραστώ και μαζί σας…

Υ.Γ. Υποψιάζομαι ότι πρέπει να αρχίσω να ζητάω πνευματικά δικαιώματα από κάποιον καθηγητή μας- όσοι και όσες με ξέρετε, ξέρετε…. 

Τσιακίρη Ειρήνη

11/3/2013